De Franse denker Guy Debord formuleerde in 1956 zijn ‘theorie van de dérive’, letterlijk een theorie van het dwalen. Debord begreep de ‘dérive’ als een dwaaltocht door wisselende omgevingen, waarbij een mens zich vol vreugde overgeeft aan de psychogeografische prikkelingen van wat hij toevallig tegenkomt. Naar de ruimtelijke patronen van vagebondages is nog bar weinig onderzoek gedaan. De ordeloze discipline van de psychogeografie wil de sporen van dit creatieve dolen eindelijk in kaart brengen. Op naar een cartografie van de vagebondage!
The discipline of psychogeography aims to trace the paths followed by creative and literary wanderers. Mapping spatial dizziness: towards a cartography of vagabonding
Vladimir Nabokov, getekende kaart waarop de zwerftochten van Leopold Bloom en Stephen Dedalus, twee protagonisten van James Joyce’ Ulysses, in Dublin zijn gemarkeerd. Uit: Vladimir Nabokov, Lectures on Literature. Introduction by John Updike. Fredson Bowers ed. (San Diego, New York, London: Harvest, 1980) p. 303.
Terecht constateert Vladimir Nabokov dat er veel is gezegd over James Joyce’ Ulysses, maar dat nog nooit iemand op het idee is gekomen ‘een kaart van Dublin te vervaardigen waarop de elkaar kruisende routes van Leopold Bloom en Stephen Dedalus duidelijk zijn gemarkeerd.’ Daarom ontwierp Nabokov zelf een kaart van de zwerftocht die Bloom en Dedalus, de twee protagonisten, onafhankelijk van elkaar op 16 juni 1904 door de Ierse hoofdstad maken.
Hand-drawn map by Vladimir Nabokov showing the crossing paths of the two main characters of Joyce’s Ulysses, Stephen Dedalus and Leopold Bloom, through Dublin on June 16, 1904
Harry A. Franck, Four Months Afoot in Spain (Garden City, New York: Garden City Publishing, 1911), with a map showing the author’s itinerary
Harry A. Franck, Wandering in Northern China. Illustrated with 171 unusual photographs by the author, with a map showing his route (New York, London: The Century, 1923)
Arthur Ransome, Missee Lee (London: Jonathan Cape, 1941), kaart van de vagebondage van de hoofdpersonen op Miss Lee’s Islands.
Aksel Sandemose, En flyktning krysser sitt spor. Fortelling om en morders barndom (Oslo: Tiden Norsk Forlag, 1933) 455 pp. Ontwerper boekomslag onbekend / Cover design by an unknown illustrator.
Aksel Sandemose, A Fugitive Crosses His Tracks. Translated from the Norwegian for the first time by Eugene Gay-Tifft. With a Note by Sigrid Undset (New York: Alfred A. Knopf, 1936)
Aksel Sandemose, Een vluchteling kruist zijn spoor (Utrecht: Erven J. Bijleveld, 1936), boekomslag, waarin de naamloze ontwerper de kustlijnen van Newfoundland, Denemarken en Noorwegen heeft benut om de kronkelige sporen van de hoofdpersoon uit te beelden.